အေမရိကန္ အနုပညာ။ လူစီ ဂေရ႕ဗ္ မက္ေဗကာ၏ ``ျမန္မာ့လယ္ေတာ-၂(၂၀၀၇)``......အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။

အေမရိကန္ အနုပညာ။
လူစီ ဂေရ႕ဗ္ မက္ေဗကာ၏
``ျမန္မာ့လယ္ေတာ-၂(၂၀၀၇)``......အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။
......Rice Fields(2007) By Lucy Graves-McVicker
သူမ၏ ``ျမန္မာ့လယ္ေတာ-၁``ကို တင္ဆက္ခဲ့ဖူး၍ ကၽြနု္ပ္တို႔၏ အနုပညာခ်စ္သူမ်ား၏ ထိုက္သင့္သည့္ နွစ္ျခိဳက္မႈကို ရရွိခဲ့သည့္အေလ်ာက္ .....ဤပုံကားေလးသည္လည္း အဆိုပါပန္းခ်ီဇာတ္လမ္းတြဲ၏ အဆက္ျဖစ္ေလရာတြင္ သူမ၏ နုရြလွပသည့္ လက္ရာမြန္နွင့္ တေက်ာ့ျပန္ ဆုံစည္းျဖစ္ၾကျခင္း.....ဟု ဆိုရေပေတာ့မည္။ လူစီ၏ အနုပညာဘဝအေၾကာင္းကို ဤအနုပညာမွ ေဖာ္ျပခဲ့ဖူး၍ ....``ပရင္စီပီယား ေကာလိပ္``မွ အနုပညာဝိဇၨာဘြဲ႕ ရရွိခဲ့ျပီးေနာက္ သူမ၏ အနုပညာေလ့လာမႈကို``ပါဆန္စ္ ဒီဇိုင္ေက်ာင္းေတာ္``....နယူဂ်ာစီျပည္နယ္က ``ရပ္ဂ်ားစ္ တကၠသိုလ္၊ ဘေရာ့စကီ စင္တာ``တို႔တြင္ ဆက္လက္ေလ့လာခဲ့ပုံ၊ ၁၉၉၀ မွသည္ ပန္းခ်ီတင္ဆက္မႈေပါင္း ၈၀-ေက်ာ္မွ် ရွိခဲ့ပုံ၊ နယူးေယာက္ျပည္နယ္မွ ေပးအပ္သည့္ ေရႊတံဆိပ္အပါအဝင္ ဂုဏ္ျပဳအပ္သည့္ အနုပညာရွင္ စာရင္းဝင္အဆင့္ ေပးအပ္ခံရမႈမ်ား.....စသည္ျဖင့္ ကၽြနု္ပ္တို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးသည္ကို မိတ္ေဆြမ်ား သတိတရရွိေနၾကမည္ ထင္ေပသည္။ ျပီးခဲ့ေသာ ၂၀၀၆ တြင္ကား လူစီသည္ ျမန္မာျပည္သို႔ ရက္သတၱ သုံးပတ္ၾကာမွ် အလည္အပတ္ေရာက္ရွိခဲ့၍ ....ဤတိုင္းျပည္၏ သဘာဝအလွတရားတြင္ လြန္စြာ အထင္ၾကီးမိခဲ့ေၾကာင္းျဖင့္ သူမက ဆိုေလေတာ့၏။ ``အထူးအားျဖင့္ေတာ့....သံပုရာစိမ္းအေရာင္နဲ႔ လွေနၾကတဲ့ လယ္ကြင္းေတြ၊ ပ်ိဳးခင္းလဲ့ေတြ၊ ...ေတာင္တန္းေတြ၊ ေနာက္ျပီးေတာ့ ေကာင္းကင္အျပာေတြ ျမင္ေတြ႔ရတဲ့အခါ။ ....အဲ၊ ထည့္ေျပာရမွာကေတာ့ ေခ်ာေမာတဲ့ လူေတြ....ေဒသခံေတြ။``ဟု သူမ က ျပံဳးရႊင္စြာ ေျပာျပခဲ့ေၾကာင္း။ ဤပန္းခ်ီဆရာမ၏ ``ျမန္မာ့လယ္ေတာ-၁``ကိုမူ မၾကာမီကပင္ ေရာင္းခ်ျပီးျဖစ္၍ သူမက စိတ္ေက်နပ္ေနပုံရကာ ဒါကလည္း သူမ အထင္ၾကီးအံ့ၾသမိသည့္ ျမန္မာ့ရႈေမွ်ာ္ခင္း....၏ ေအာင္ျမင္ထင္ေပၚမႈကို ျပသနိုင္ခဲ့၍ ျဖစ္ေပမည္။ ဤဆီေဆးပုံကားေလးက ေရမင္းသား ဆရာေဆာင္၏ လက္ရာအေရာင္ပါးပါးေလးမ်ားနွင့္ပင္ ဆင္ဆင္တူသလို ယူဆရေပေသးေတာ့၊ ....ျမက္ခင္းလဲ့လဲ့၊ နွင္းသြဲ႔သြဲ႔တို႔သည္ သင္းဖြဲ႔၍ ေနၾကေလသေလာ။ အစိမ္းအဝါေရာသည့္ ေကာက္နွံမ်ားသည္ .....ခုလို ဖုံးတုန္းလုံးတုန္း- တန္ေဆာင္မုန္းလကိုပင္ ဆိုလိုေနၾကပုံရ၍ အဆိုပါရာသီဖြဲ႔ ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္ကိုပင္ သူမ ေရးျခယ္ခဲ့ေလသေလာ။ ျခံဳပုတ္ေတြၾကားက လယ္တဲေလးတစ္လုံး၊ ထန္းပင္ အုပ္စုေလးမ်ား မႈန္ရီစ၊ .....သူမ နွစ္ျခိဳက္ေသာ ေတာင္တန္းေလးေတြကို ျခယ္ေရးထားသည္က ေရေဆးအၾကည္ပန္းခ်ီမ်ားတြင္သာ အထူးတလည္ ျမင္ေတြ႔ရသည့္ စုတ္ခ်က္ေလးေတြမ်ိဳး၊ ....ကိုေရႊဖားတို႔၏ ေအာ္ျမည္သံ၊ ေရဆင္းေသာက္သည့္ ဗ်ိဳင္ေလးမ်ားသည္ကားဆိုလွ်င္ ဝိုးတဝါး၊ လယ္ကသင္းမွာ ပုစြန္လုံးေလးမ်ားလည္း ဟိုသည္ ေျပးလႊားခ်င္ ေျပးလႊားေနခဲ့ၾကမည္။ လယ္သူမေလးေတြကေတာ့ ဟိုေဝးေတာအုပ္ထဲမွ အခုမွ လွမ္းေလွ်ာက္လာဆဲ ျဖစ္ေပသေလာ၊ သူတို႔၏ အရိပ္အေျခကို ကၽြနု္ပ္တို႔ မျမင္ေတြ႔၍ ျဖစ္ကာ ....လူစီက သူမ၏ လက္ရာမြန္ကို ``ရႈေမွ်ာ္ခင္း ၁၀၀%``အျဖစ္သာ ခ်ဥ္းကပ္ဖြဲ႔ႏြဲ႔လိုပုံရေၾကာင္း...စသည္ျဖင့္ ကၽြနု္ပ္တို႔၏ ``အနုပညာ``က တစုံတရာ ေဟာကိန္းထုတ္ တြက္ခ်က္ေနမိေပေတာ့သည္။

— with သွ်င္ေလ ညင္း.

ရျပင္ပုံရိပ္ထင္(၂၀၁၀ နွစ္မ်ား)``.

အေမရိကန္ အနုပညာ။
ေဒးဗစ္ ဒယ္လီဆင္၏
``ေရျပင္ပုံရိပ္ထင္(၂၀၁၀ နွစ္မ်ား)``.......အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။
......Life Reflections, Burma(2010's)By David E. Dallison
သူ၏ ခ်စ္စရာ့ ပန္းခ်ီကားအခ်ိဳ႕ကို ကၽြနု္ပ္တို႔၏ ``အနုပညာ``မွ စီစဥ္တင္ဆက္ခဲ့ဖူး၍ ....ဥပမာ။ ။ လယ္ကြင္း စိမ္းစိမ္း၊ ပ်ိဳးခင္း လဲ့လဲ့၊ ေစတီျဖဴျဖဴေလးေတြၾကားထဲက.....အင္းေလးေက်းလက္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း ျမင္ကြင္းေလးတစ္ခု၊ ထိုစဥ္တုန္းက ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ မိုးဥတု.....လူသူမနီး ေတာရေက်ာင္းသခၤန္းေလးပင္ျဖစ္နိုင္သည့္ ထိုပုံကားေလးကို မိတ္ေဆြမ်ား သတိတရရွိေနၾကဦးမည္ ထင္မိ၏။ ......သူသည္ ကြင္းျပင္သို႔ ထြက္ကာ ပန္းခ်ီေရးဆြဲရျခင္းတြင္ ေမြ႔ေပ်ာ္သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၊ ကမၻာေပၚက ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားဆီသို႔ ခရီးသြား၊ သူ နွစ္ျခိဳက္သည့္ ေရေဆးအနုပညာမ်ား ဖန္တီးေနခဲ့။ ျပီးေတာ့ သူသည္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထဲမွာ သူကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ရွိေနရင္း..... ျမက္ခင္းလယ္ကြင္းေတြနွင့္ ေကာင္းကင္နွင့္ ေလထုေတြၾကားထဲမွာ ရႈေမွ်ာ္ခင္းကားေတြကို ေရးဆြဲ၊ ထိုသို႔ေသာ တကယ့္အလင္းေတြက သူ၏ ဉာဏ္ကြန္႔ျမဴးမႈကို ပိုမိုေနေစသည့္ သေဘာမ်ိဳး၊ ေဒးဗစ္က ေျပာသည္မွာ ``..... အဲဒီလိုမ်ိဳး ဟိုသည္ဆိုသလိုပဲ ခရီးေတြထြက္၊ ေရးဆြဲျဖစ္တဲ့ ပန္းခ်ီကားေတြနဲ က်ဳပ္တစ္ေယာက္႔ ေပ်ာ္ရႊင္ေက်နပ္မိရင္း ဒါေတြက က်ဳပ္ရဲ႕ မွတ္ဉာဏ္ေတြကို စုစည္းေပးထားတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါပဲ။``ဟု ဆိုသည္။ .....ဒယ္လီဆင္၏ ဖခင္ျဖစ္သူကလည္း ပန္းခ်ီအနုပညာသမားတစ္ဦး၊ ေက်ာ္ၾကားသည့္ အလပ္စထေရတာ တစ္ဦး၊ .....၃၅ ဆင့္တန္ အေမရိကန္ စာပို႔တံဆိပ္ေခါင္းမ်ားကို ဖန္တီးသူ၊ ျပီးေတာ့ မဂၢဇင္းစာေစာင္ေတြမွာ ေအာင္ျမင္သည့္ သရုပ္ေဖာ္ပုံကားမ်ားကို ေရးဆြဲသူျဖစ္ခဲ့ပုံ၊ သူ ငယ္စဥ္က ဖခင္၏ ပန္းခ်ီစတူဒီယိုမွာ ေနထိုင္က်င္လည္ခဲ့ရင္း ဖခင္ထံမွ သင္ယူစရာေတြ မ်ားစြာ ရရွိခဲ့၊ ..... ၁၉၈၇ တြင္ တိုရန္တိုျမိဳ႕ရွိ အနုပညာေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းျပီးခဲ့၍ ......ေနာက္ေတာ့ ေဒးဗစ္သည္ ခ်ီကာဂိုျမိဳ႕သို႔ ေျပာင္းေရႊ႔ေနထိုင္ခဲ့ေၾကာင္း။ ထိုျမိဳ႕တြင္ ``လက္မွတ္ေရာင္းသမား``လိုမ်ိဳး သရုပ္ေဖာ္ပုံေတြကို စီးရီးစ္လိုက္ ေရခဲ့ရင္း .....နန္စီ ေဟာ့ဖ္မင္ အမည္ရသည့္ အနုပညာစုေဆာင္းသူတဦးက သူ႔လက္ရာေတြကို ျမင္ေတြ႔နွစ္ျခိဳက္သြားခဲ့ရာမွ ဗင္းနစ္ပန္းခ်ီျပပြဲတြင္ သူ႔လက္ရာမြန္ေတြ တင္ဆက္ဖို႔ ဖိတ္ေခၚျခင္းခံခဲ့ရပုံ....စသည္ျဖင့္ ေဒးဗစ္က သူ႔ဘဝအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေျပာျပခဲ့ဖူးသည္။ .....ဤပုံကားေလးကေရာ သူ ေျပာျပသည့္ သဘာဝအလင္းကိစၥေတြ မည္သို႔ကြန္႔ျမဴး လွပေနခဲ့ၾကပါစ။ အင္းေလးတြင္ ျဖန္႔ၾကဲၾကေနၾကသည့္ မနက္ခင္းေနေတြ၊ .....နုနယ္သည့္ ေနမႈန္ေတြ....ဟု သူက ဆိုလိုခ်င္ပုံရ၍ အဲဒီလိုမ်ိဳးျခယ္ေရးခဲ့ရိုးမွန္လွ်င္လည္း သူ႔ေဆးစက္ေတြက သူေျပာသလို အတိအက် ကြက္တိမွ်သာပါပဲ။ ကန္ေရျပင္ေပၚက ေမ်ာေပၚေနသည့္ ေျမလႊာျပင္ေသးေသးေလးမွာေတာ့ ဘုံအဆင့္နွင့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေလးတစ္ေက်ာင္းေပလား၊ ဟိုး....ေနာက္ဖက္ဆီသို႔ သင္ ရႈေျမာ္မည္ဆိုလွ်င္ .....ရြာကေလး၏ ေနအိမ္သြပ္မိုးေလးေတြ၊ အထားအသို၊ အနီးအေဝး က်နေသသပ္စြာ၊ ....သူ ရွိေနေစခ်င္သည့္ အလင္းပါးပါးမ်ား၏ ေအာက္ဝယ္ လွပေသာ ျဒပ္အရာရာကို ကၽြနု္ပ္တို႔ ရႈျမင္ခံစားၾကရနိုင္ေလ၏။ ရာသီက အျမဲလို ေအးျမေနတတ္၍ မိုးေအးသည့္ မနက္ခင္းေလးမွာ .....ဤေနအလင္းျဖင့္ ၾကည့္ရႈသူ ကၽြနု္ပ္တို႔အား တစုံတရာ ေႏြးေထြးသြားေစနိုင္ခဲ့သလို၊ ဝါးျခံစည္းရိုးနွင့္ ရိုးရွင္းေသာ အင္းေလးက ပန္းနီနီေလးေတြနွင့္ ျခံဝန္းေလးတစ္ခု၊ အစိမ္းနုေရာင္ေလးေတြရွိသည့္ ျခံဝန္းခရိုးက သစ္ပင္နွစ္ပင္၊ ....အဲ...ထိုမွ်မကေသးပဲ ေနာက္ထပ္အပင္ေပါက္စေလးေတြလည္း ရွင္သန္ေပါက္ေရာက္ေနခဲ့ၾကလ်က္ .....ဤအစိမ္းေရာင္မ်ားက သူ႔ပုံကား၏ အေရးပါေသာ အရာမ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကမည္...ဟု ကၽြနု္ပ္တို႔ ယူဆလိုသည္။ ျပာလ့ဲသည့္ ကန္ေရျပင္ဝယ္ မနက္ခင္းအလုပ္ဆင္းသည့္ ေလွကေလးတစ္စီး၊ ေလွာ္ခပ္လာသူသည္ ပင္နီခ်ည္ထည္ဝတ္သည့္ အပ်ိဳမေလးတစ္ဦးေပေလာ။ သူမ၏ ေလွကေလးသည္ ဤေနရာေလးကို ျဖတ္သန္း၍ ခပ္ေဝးေဝးတစ္ေနရာက ကၽြန္းေမ်ာခရမ္းခ်ဥ္ခင္းမ်ားဆီသို႔ သြားေရာက္ေနခဲ့ျခင္းေပေလာ။ ဤေလွခရီးသြားေလးတစ္ဦးေၾကာင့္ပင္ ေရျပင္မွာ လႈိင္းဂယက္ေလးေတြ ျဖစ္ေပၚလာၾကရကား ေစာေစာက ကၽြနု္ပ္တို႔ ေျပာျပခဲ့သည့္ သစ္ပင္ပန္းမာလ္နွင့္ ျခံဝန္း၊ ထိုသည္အၾကိဳအၾကားထဲမွ လင္းရိပ္ေမွာင္ရိပ္မ်ား၊ ဘုံအဆင့္နွင့္ ေက်းလက္ေနအိမ္၊ ေကာင္းကင္အျပာနွင့္ ေနမႈန္မ်ား....ဟူသည္ အရိပ္ထင္သည့္ ေရလႊာျပင္ဝယ္ .....သက္ဝင္လႈပ္ရွားသြားခဲ့ၾကရေလေတာ့သည္။ .......အေမရိကန္ပန္းခ်ီဆရာအေနနွင့္ ဤပုံကားေလးတြင္ အဓိိက သူ ေျပာျပေနခ်င္သည့္ အရာ...ဆိုသည္မွာလည္း နုနယ္လွပေသာ မနက္ခင္း၏ ေနျခည္မွ စတင္ခဲ့ေလသည့္ ဤ``အေရာင္ေရြ႔လ်ားမႈမ်ား``ျဖစ္မည္ဟု ကၽြနု္ပ္တို႔ သေဘာရမိခဲ့ပါေၾကာင္း။

ဗိတိန္ အနုပညာ။ နိုရာ နယ္လ္ဆင္ ဂေရး၏ ``ျမန္မာထီးေလးနွင့္ မိန္းမငယ္(၁၉၂၅)``.....အမည္ရ ပန္းခ်ီကား

ဗိတိန္ အနုပညာ။
နိုရာ နယ္လ္ဆင္ ဂေရး၏
``ျမန္မာထီးေလးနွင့္ မိန္းမငယ္(၁၉၂၅)``.....အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။
ဂေရး(၁၈၈၂- ၁၉၃၁)သည္ နာမည္ေက်ာ္ ``ဂလပ္စ္ေဂါလ္``ေက်ာင္းထြက္ပန္းခ်ီဆရာမတစ္ဦးျဖစ္ကာ မၾကာေသးမီ ၂၀၁၀၊ ဇူလိုင္- ၾသဂုတ္လမ်ားဆီက ခကုဘရိုက္ျမိဳ႕တြင္ က်င္းပသည့္ ``ဂလပ္စ္ေဂါလ္ မိန္းကေလးမ်ား``အမွတ္တရ ပန္းခ်ီျပပြဲတြင္ သူမ၏ ပုံကားမ်ားကို တင္ဆက္ခဲ့ေၾကာင္း ....စသည္ျဖင့္ ကၽြနု္ပ္တို႔ သတင္းရရွိခဲ့ေလ၏။ ငယ္စဥ္အခါကပင္ ပန္းခ်ီပိုးပါခဲ့သူျဖစ္ခဲ့ရာတြင္ သူမ၏ ဇာတိျဖစ္သည့္ ဟယ္လင္ဘတ္ခ္ျမိဳ႕က ေဒသခံ ပန္းခ်ီဆရာေက်ာ္ နွစ္ဦးထံပါးဝယ္ ပညာရင္နို႔ ေသာက္ခဲ့ျပီးသည့္ကာလ .....၁၉၀၁ တြင္ မိသားစုလိုက္ ဂလပ္ေဂါလ္ျမိဳ႕သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕သြားခဲ့သျဖင့္ ထိုသည့္``ဂလပ္စ္ေဂါလ္ အနုပညာေက်ာင္း``တြင္ ေျခာက္နွစ္ေျခာက္မိုး ပန္းခ်ီပညာ သင္ရိုးကုန္ သင္ၾကားခဲ့ေလသည္။ အထူးအားျဖင့္ ဂေရးသည္ ဘယ္လ္ဂ်ီယံဆရာ ဂ်င္း ဒယ္ဗီလီနွင့္ ဖရာ နယူးဘယ္ရီတို႔၏ လက္က် တပည့္ေက်ာ္မေလးျဖစ္ခဲ့၍ ေက်ာင္းျပီးသည့္အခါသမယ .....ထိုေက်ာင္းေတာ္မွာပင္ ဆရာမ ျပန္လုပ္ရင္း ေက်ာ္ၾကားသည့္ ပုံကားမ်ားစြာကို ျခယ္ေရးခဲ့ေလသည္။ ၁၉၁၀ တြင္ သူမ၏ ေပါ့ထရိတ္ပန္းခ်ီမ်ားျပပြဲကို ခင္းက်င္းနိုင္ခဲ့ျပီး ပထမ ကမၻာစစ္ၾကီး ျဖစ္ပြားလာခ်ိန္တြင္ ဂေရးသည္ ျပင္သစ္စစ္မ်က္နွာျပင္သို႔ သူနာျပဳဆရာမအေနနွင့္ သြားေရာက္ခဲ့ရျပီး ထိုေျမတြင္ ပန္းခ်ီနွင့္ မင္ျခစ္ပုံၾကမ္းမ်ားစြာကို ေရးဆြဲနိုင္ခဲ့၏။ သူမ၏ ပုံကားမ်ားကို ``ေတာ္ဝင္ စစ္သမိုင္းျပတိုက္``နွင့္ အျခားဂယ္လာရီမ်ားတြင္ စုေဆာင္းထားရွိျပီး ဤဆရာမ ဂေရးသည္ ``ေတာ္ဝင္ ဂလပ္စ္ေဂါလ္ အနုပညာအကယ္ဒမီ``.... ၾသဇာေညာင္းသူမ်ားေကာ္မတီ၏ ပထမဆုံး ပန္းခ်ီဆရာမအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းခံယူရသူတစ္ဦး ျဖစ္ေလေတာ့သည္။ ...ထိုစဥ္ကာလ သူမသည္ ``ျမန္မာျပည္``သို႔ ေရာက္ခြင့္မၾကံဳခဲ့သည့္တိုင္ အေရွ႕တိုင္း၏ ေက်ာ္ၾကားေသာ ျမန္မာျပည္က အထူးတလည္ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည့္ .......လွပေသာ ထီးကေလးတစ္လက္နွင့္မူ လက္ေဆာင္မြန္ရ ေရစက္ဆုံခဲ့ကာ အခုလိုမ်ိဳး ဘိလပ္သူေလးတစ္ဦး၏ ပုံရိပ္နွင့္အတူ ျမန္မာရနံ႔ေလးကို ထည့္သြင္းေရးဖြဲ႔ထားေလရာတြင္ လြန္စြာ ခ်စ္စရာေကာင္းလ်က္ လွပတင့္တယ္ေၾကာင္းျဖင့္ ကၽြနု္ပ္တို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳလိုေပေတာ့သည္။

Like ·  · Share · September · 

• 13 people like this.

`ပုဂံ ျမင္ကြင္းက်ယ္-၄(၁၈၅၅)

ျဗိတိန္ အနုပညာ။
ကိုးလ္စ္ေဝါ့လ္သီ ဂရန္႔၏
``ပုဂံ ျမင္ကြင္းက်ယ္-၄(၁၈၅၅)``....အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။
ကၽြနု္ပ္တို႔၏ ဖိုင္လ္မ်ားထဲမွ ေမႊေနွာက္ရရွိသမွ် ....ဂရန္႔၏ ပုဂံျမင္ကြင္းက်ယ္ ပန္းခ်ီကား ေလးခ်ပ္မွ်ရွိရာတြင္ ယခုတင္ဆက္မႈသည္ ထိုေရွးေဟာင္းနယ္ေျမဆိုင္ရာ ေနာက္ဆုံးအပိုင္း ျဖစ္ေလသည္။ ဤဆရာ ေရးဆြဲသည့္ ``ဗူးဘုရား``ရႈေမွ်ာ္ခင္းပန္းခ်ီကို ယခင္က သီးျခားေဖာ္ျပခဲ့ျပီးျဖစ္သျဖင့္ ထိုကားကိုပါ ေပါင္းထည့္မည္ဆိုပါလွ်င္ ဤျဗိတိန္ပန္းခ်ီေက်ာ္သည္ ပုဂံရႈေမွ်ာ္ခင္း ကားေပါင္း ငါးကားမွ် ေရးဆြဲခဲ့သည္...ဟု ဆိုနိုင္မည္ ထင္မိေပသည္။ ....ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ သူ၏ အနုပညာဖန္တီးမႈမ်ားသည္ ကားခ်ပ္ေရ ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိခဲ့သျဖင့္ ကၽြနု္ပ္တို႔သည္ အခါအားေလ်ာ္စြာဆိုသလိုပင္ အပိုင္းလိုက္ ေဖာ္ျပလ်က္ရွိပါေၾကာင္း။ ......သို႔ႏွင့္ ကၽြနု္ပ္တို႔၏ ငယ္စဥ္ေတာင္ေက်း ကေလးဘဝေန႔ရက္မ်ားဆီက အဆိုပါပုဂံသို႔ ေမြးရပ္ေျမ ေက်ာင္းေတာ္၏ ေလ့လာေရးခရီး အစီအစဥ္ျဖင့္ စတင္ေရာက္ရွိခဲ့ဖူး၍ ထိုေဒသပတ္ဝန္းက်င္အေပၚ အံ့ၾသေငးေမာျဖစ္ခဲ့ပုံကို သတိတရ ``မီမြားမ်ား``အေနနွင့္ ေျပာျပျဖစ္ခဲ့ရာမွ .....ယာခင္းခရိုးတြင္ေပါက္ေရာက္ေနၾကသည့္ ေတာပန္းေတာင္ပန္း လွရာရာမ်ားမွသည္ ျမစ္ဧရာကိစၥ၊ ထိုမွသည္ ``ဓမၼရံၾကီး``ေစတီေပၚမွ ရႈခင္းေငးျဖစ္ခဲ့ပုံ၊ ကမၻာေပၚက အေကာင္းဆုံးဆည္းဆာမ်ားတြင္ တစ္ခုအဝင္အပါ...ဆိုသည့္ ပုဂံညေနကို ၾကံဳဆုံခဲ့ျပီးသည့္ကာလ ထို႔ေနာက္မွာေတာ့ ကၽြနု္ပ္တို႔ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားကေလးမ်ားသည္ ေက်းလက္ခရီးသြားကားတစ္စီးျဖင့္ အိမ္ျပန္ခရီးကို နွင္ခဲ့ၾကပါေၾကာင္း။ ဤမွ်လွပေသာ ပုဂံ၏ ရႈေမွ်ာ္ခင္းအေထြေထြသည္ တရိပ္ရိပ္နွင့္ အေဝးတြင္ က်န္ရစ္ခဲ့ျပီေကာ။ ထိုပုံရိပ္ေလးမ်ားသည္ နွစ္ကာလ ၾကာျမင့္ျပီျဖစ္၍ အတန္ငယ္ မႈန္ဝါးေနျပီျဖစ္သည့္တိုင္ ေတာ္ဝင္ဆရာ ဂရန္႔၏ ဤရႈေမွ်ာ္ခင္းပုံကားေလးကေတာ့ နွစ္မ်ား၊ ...ေခတ္မ်ားကို ျဖတ္လာခဲ့သည္တိုင္ အခုထိ ၾကည္လင္လွပကာ မေန႔တစ္ေန႔ကပင္ သူ ေရးဆြဲျဖစ္ခဲ့သည့္အလား ထင္မွတ္မွားရေၾကာင္းျဖင့္ ကၽြနု္ပ္တို႔ တင္ျပလိုက္ရေပသည္။

`တိုင္းရင္းသူေလးမ်ား၏ ပုံတူ(၁၉၀၃)`

အေနာက္တိုင္း အနုပညာ။
..........
``တိုင္းရင္းသူေလးမ်ား၏ ပုံတူ(၁၉၀၃)``....အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။
သူသည္ ေအးျမေသာ ေမာတို႔ဌာနီ၊ .....ေျမနီယာခင္းစိမ္းမ်ား၊ ၾကက္သြန္ျဖဴခင္းနွင့္ ပန္းနွမ္း၊ ေနၾကာ၊ စပါးနွင့္ ဂ်ဳံခင္းမ်ားတစ္ေလွ်ာက္ ေလွ်ာက္သြားေနခဲ့ေလသည္။ ျပီးေတာ့ ေတာင္ေပၚရြာေလးေတြသို႔ တစ္ရြာဝင္ တစ္ရြာထြက္ သြားေရာက္ကာ ေကာက္ညွင္းရနံ႔သင္းသည့္ ေရေႏြးၾကမ္းေသာက္ရင္း ရိုးသားေသာ ေဒသခံတို႔နွင့္ စကားစျမည္ေျပာျဖစ္ခဲ့၏။ ရြာေလးတစ္ရြာ၏ ဘန္ဂလိုတြင္ နားေနရင္း ညေနတိုင္လွ်င္ မီးပုံေဘးမွာ ဝိုင္းစုထိုင္ၾကကာ၊ ....ရွမ္းအရက္ ခပ္ျပင္းျပင္းတစ္ခြက္ကို လည္း သူ ျမည္းစမ္းကာ သူတို႔ေျပာျပသည့္ ေက်းလက္ပုံျပင္မ်ား တစ္ပုဒ္ျပီးတစ္ပုဒ္ နားေထာင္ရသည္မွာလည္း ဤအနုပညာသမားအတြက္ နွစ္သက္ေပ်ာ္ရႊင္စရာ ျဖစ္ေနခဲ့ေပမည္။ ပန္းခ်ီဆရာသည္ ရႈေမွ်ာ္ခင္းပုံၾကမ္းေတြ ေရးျခစ္ခဲ့သလို ......လွပေသာ ရိုးရာ ခ်ည္ဝတ္စုံမ်ားနွင့္ တင့္တယ္ေသာ တိုင္းရင္းသူတိုင္းရင္းသားတို႔၏ ပုံတူမ်ားကို ေရးဆြဲျဖစ္ခဲ့ရာတြင္ ပထမတြင္ သူတို႔သည္ ရွက္စနိုးရွိၾကေသာ္လည္း ေနာက္ေတာ့ ပန္းခ်ီကားအတြက္ ေမာ္ဒယ္ရပ္ေပးရျခင္းအေပၚတြင္ နွစ္သက္ေပ်ာ္ရႊင္ လိုလိုခ်င္ခ်င္နွင့္ သူတို႔ လက္ခံေခါင္းညိတ္ၾကေလသည္။ ေဆးေရာင္စုံေလးနွင့္ လွပေသာ ပုံတူကားေလးေတြကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ခုဆိုခုပဲ ျမင္ေတြ႔ရေသာအခါ ျပံဳးလဲ့သြားၾကသည့္ တိုင္းရင္းသူေလးမ်ား၏ ပံုရိပ္ကို ဤပန္းခ်ီဆရာအဖို႔ ဘဝ၏ အမွတ္တရမ်ားထဲမွ မေမ့နိုင္ေတာ့မည္ ``အမွတ္တရမ်ား``ပင္ ျဖစ္ခဲ့ေပေတာ့မည္။ ......ဤပုံတြင္ ပေတာင္(ခတြန္)၊ ပေလး၊ ပေတာင္(တြမ္မ)မိန္းကေလးမ်ား၏ ပုံတူကို ျခယ္ေရးထားရာတြင္ ပန္းခ်ီအေျခခံ အေရာင္ေလးမ်ားျဖင့္ ဖန္တီးထားသည့္ သူတို႔၏ ရိုးရာဝတ္စုံ အဆင္ဒီဇိုင္းေလးမ်ားကို မူရင္းမပ်က္ သူက မွတ္တမ္းျပဳစုခဲ့လ်က္ ....ဤပုံတူေလးေတြသည္ကားဆိုလွ်င္ လြန္စြာလက္ရာေျမာက္ေၾကာင္း ျမင္သည္နွင့္ သိသာပါေပသည္။ ကၽြနု္ပ္တို႔၏ ဖိုင္လ္မ်ားထဲမွ အမ်ိဳးအမည္ တိက်စြာ မသိရသည့္ ဤပုံကားေလးအေၾကာင္း ယခုထက္ ပိုမို၍ အေသးစိတ္လိုခဲ့ေသာ္လည္း တကယ္တမ္း မျပည့္မစုံ ေဖာ္ျပခ်က္ကို ကၽြနု္ပ္တို႔သည္ ဤတြင္ေရြ႕ နိဌိတံေပသည္။

ျဗိတိန္ အနုပညာ။ ကိုးလ္စ္ေဝါ့လ္သီ ဂရန္႔၏ ``အမရပူရ ျမင္ကြင္းက်ယ္(၁၈၅၅)

ျဗိတိန္ အနုပညာ။
ကိုးလ္စ္ေဝါ့လ္သီ ဂရန္႔၏
``အမရပူရ ျမင္ကြင္းက်ယ္(၁၈၅၅)``....အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။
အျမဲအသက္ရွင္သန္ေနသည့္ ျမိဳ႕....ဟု အဓိပၸာယ္ထြက္ရွိေလေသာ ``အမရပူရ``၊ မင္းေနျပည္ နွစ္ၾကိမ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည့္ ထူးျခားဆန္းၾကယ္ေသာ ျမိဳ႕။ ဤျမိဳ႕ကို အင္းဝတြင္ နန္းစံလ်က္ရွိသည့္ ဗဒုံမင္း အမည္ခံ ဘိုးေတာ္ဘုရားသည္ မိုးတြင္းကာလ၊ ျမစ္ေရလွ်ံတက္ခ်ိန္တြင္ နန္းျမိဳ႕အထိ ျဗိတိသွ်တို႔၏ သေဘၤာမ်ား လာေရာက္နိုင္သည္ကို တြက္ခ်င့္လ်က္ ......၁၈၇၁၊ ...ေအာက္တိုဘာ ၁-ရက္ေန႔တြင္ ျပန္တမ္းတစ္ရပ္ကို ထုတ္ဆင့္လိုက္ေလခဲ့ေၾကာင္း။ ထိုအမိန္႔ေတာ္တြင္ လက္ဆည္ကန္ရြာေနရာတြင္ အမရပူရ နန္းေတာ္အသစ္တည္ရန္ျဖစ္လ်က္ ထိုျမိဳ႕တညေဆာက္ေရးစီမံခ်က္ကို စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ကာ ၁၂၊ ေမ၊ ၁၇၈၃ တြင္ နန္းသိမ္းပြဲျဖင့္ စိုးစံေတာ္မူခဲ့၏။ ေနာက္ထပ္ ခုနစ္နွစ္အၾကာတြင္ ဤျမိဳ႕သည္ မီးေဘးသင့္ခဲ့ရသျဖင့္ အခ်ိန္တိုအတြင္း ျမိဳ႕သစ္နန္းသစ္ တည္ခဲ့ရျပန္ေၾကာင္း၊ ထို႔ေနာက္ ဘၾကီးေတာ္မင္းလက္ထက္တြင္ အင္းဝသို႔ တဖန္ ျပန္လည္စိုးစံခဲ့၍ သာယာဝတီမင္းလက္ထက္တြင္ အမရပူရသို႔ ျမိဳ႕ေတာ္ တေက်ာ့တဖန္ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ျပန္ေပသည္။ ....``ပဒုမၼာ ေရႊၾကာ၊ ဘိုးေတာ္ စံရာ၊ နတ္ရြာနတ္ျပည္တူေလျခင္း``ဟူသည့္အတိုင္း ထိုစဥ္ကာလ လြန္စြာ စည္ကားသိုက္ျမိဳက္ခဲ့ကာ ...ေတာင္သမန္အင္း၊ တက္ေသးအင္း၊ ရတနာ့ဂူ၊ ေရႊၾကက္ယက္- ေရႊၾကက္က်၊ ...ျမစ္ဧရာ၊ ေတာင္ရိုးေတာင္တန္းမ်ားၾကားက ဤေရႊဘုံေရႊနန္းျမိဳ႕သည္ကားဆိုလွ်င္ လြန္စြာ ရႈ၍ မဝ သာေမာလွပခဲ့မည္မွာ ကၽြနု္ပ္တို႔ ယုံမွားသံသယ မရွိေခ်။ .....၁၈၅၅၊ ျဗိတိသွ်- အိႏၵိယ ဘုရင္ခံ၏ ေမဂ်ာ ဖယ္ရာ ဦးေဆာင္သည့္ အင္းဝသြား သံအဖြဲ႔တြင္ ေတာ္ဝင္ပန္းခ်ီဆရာတစ္ဦးအျဖစ္ လိုက္ပါလာသည့္ ဆရာ ကိုးလ္စ္ေဝါ့လ္သီ ဂရန္႔သည္ ျမန္မာ့ရႈခင္းနွင့္ ...အထင္ကရလူပုဂၢိဳလ္မ်ား....စသည့္ ပုံရိပ္အေထြေထြကို မွတ္တမ္းျပဳေရးဆြဲခဲ့ရာတြင္ ဤ``အမရပူရ ျမင္ကြင္းက်ယ္``ဟု အမည္ရသည့္ လက္ရာမြန္ဥေရာပ ေရေဆးပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္လည္း အဝင္အပါျဖစ္ရာတြင္ ထိုစဥ္က ျမန္မာ့လူမႈဘဝနွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ဖြဲ႔ အနုပညာကို အနီးကပ္ဆဲြယူ ခ်ိန္ဆကာ မိတ္ေဆြမ်ား နွစ္သက္ခံစားနိုင္ရန္ ကၽြနု္ပ္တို႔ စီစဥ္တင္ဆက္လိုက္ရေပေတာ့သည္။

`ေစတီေတာ္ ရႈေမွ်ာ္ခင္း(၁၈၇၀?)

အေနာက္တိုင္း အနုပညာ။
ဘီ- အက္ဖ္၏
``ေစတီေတာ္ ရႈေမွ်ာ္ခင္း(၁၈၇၀?)``.....အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။
ကၽြနု္ပ္တို႔၏ ဖိုင္လ္မ်ားထဲမွ အခုေပၚထြက္လာသည့္ ပုံကားေလးတစ္ခ်ပ္မွာ ဟို....နွစ္မ်ားစြာတုန္းက၊ ...ရာစုနွစ္မ်ားဆီက နံနက္ခင္းေလးတစ္ခုျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔လိုက္ရ၏။ ထို႔ထက္ပို၍ ဆိုလွ်င္ သာယာေသာ နံနက္ခင္း၏ ရႈခင္းေလးတစ္ခု၊ ......နွစ္မ်ားၾကာျမင့္ခဲ့ျပီျဖစ္သည့္တိုင္ လန္းဆတ္ေနတုန္းပဲ....ဟု ခံစားလာရကာ ေစတီေတာ္သို႔ သြားရာ ေျမနီလမ္းေလးထဲမွာ ကိုယ္တိုင္ေရာက္ရွိသြားသလို ထင္မွတ္မွားရေလေတာ့သည္။ က်ယ္ဝန္း၍ လွပေသာ အျပာေရာင္ မိုးေကာင္းကင္နွင့္ တိမ္ျဖဴပါးပါးေလးမ်ား၏ ေန႔တစ္ေန႔၊ ေရႊေစတီသည္ တည္ျငိမ္မႈ၊ ခန္႔ထည္မႈ....အစုစုျဖင့္ ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာ......အေဝးမွာ၊ ......အရြက္စိပ္ေသာ သစ္ပင္အုပ္မ်ားၾကားမွ ဒ႑ာရီလာ ျခေသၤ့ညီေနာင္နွင့္ မဟာရံတံတိုင္းအဝင္ဝ၊ ....ထို႔ေနာက္ စၾကၤန္ၾကြလွမ္းသည့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးနွင့္ ထီးေတာ္မိုး ေမာင္ေက်ာင္းသား၊ အိမ္ေတာ္ရာထီးေလးေတြနွင့္ လွပေသာ မိန္းကေလးေတြက ပဋိသႏၱာရ ႏႈတ္ခြန္းဆက္စကားေတြ အခ်င္းခ်င္းေျပာၾကကာ လမ္းေဘးေစ်းသည္ ၾကီးေတာ္ကမူ ဝယ္သူကို ေမွ်ာ္ေနပုံရပါေၾကာင္း၊ ဘာေတြမ်ား သူမ ေရာင္းခ်ေနပါသနည္း။ .......မုန္႔ဗိုင္းေတာင့္၊ မုန္႔လုံးၾကီးေၾကာ္၊ ဗူးသီးေၾကာ္...ဘာညာျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္ေပမည္.....ျမန္မာ့ မနက္ခင္းစားစရာမ်ား....အစရွိသျဖင့္ ကၽြနု္ပ္တို႔သည္ စိတ္အစဥ္တန္းမိျပီးသည့္ကာလ ဤအေၾကာင္းကို ေရးဖြဲ႔ပါက ျပီးနိုင္ဖြယ္ရာမရွိေသာ ......ဥေရာပလက္ရာ ေရွးပုံကားတစ္ခ်ပ္ကို မိတ္ေဆြမ်ားအတြက္ ကၽြနု္ပ္တို႔ စီစဥ္တင္ဆက္လုိက္ပါေၾကာင္း။

`ျမန္မာျပည္သို႔.....(၁၉၀၀ နွစ္မ်ား

အေနာက္တိုင္း အနုပညာ။
.........
``ျမန္မာျပည္သို႔.....(၁၉၀၀ နွစ္မ်ား)``.....အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။
ထိုစဥ္ကာလ ျမန္မာျပည္...ဟူသည္ ဆန္ေရစပါး ေပါၾကြယ္ဝျခင္း၊ ေစတီဘုရားမ်ားနွင့္ လွပသာယာျခင္း၊ ၾကည္လင္ေသာ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္၊ .....ေရေျမေတာေတာင္မ်ားနွင့္ စိမ္းလန္းစိုေျပျခင္း၊ ....အဆိုပါတိုင္းျပည္တြင္ ေက်းငွက္သာရကာနွင့္ ေတာရိုင္းတိရစၦာန္ေလးမ်ားသည္လည္း ေတးသီသံတို႔ႏွင့္အတူ အေနွာင့္အယွက္ကင္းကင္း ေပ်ာ္ပါးျမဴးတူးကာ သဘာဝမပ်က္ရွိေနေၾကာင္း၊ ျမန္မာတို႔သည္ တစ္ဆယ့္နွစ္ရာသီ ေပ်ာ္ရႊင္ကာ အျမဲျပံဳး၍ေနတတ္ၾကသည္...ဟု ျပင္ပကမၻာက ရႈျမင္ခဲ့ၾကေလ၏။ .....ေက်ာ္ၾကားေသာ ျမစ္ဧရာတေၾကာဝယ္ စုန္ဆန္သြားသည့္ ေလွနာဝါေတြ၊ ကမ္းေျခေက်းရြာေလးေတြမွာ ညေနခင္း ေရခ်ိဳးဆင္းရင္း ေပ်ာ္ျမဴးေနသည့္ လူသူပုံရိပ္မ်ား၊ စိမ္းစိုသည့္ ေတာတန္းေလးအလြန္မွာ ေရႊေစတီဝင္းပ၊ .....ေနေတာက္ပသျဖင့္၊ သို႔မဟုတ္ ေရႊေရာင္လႊမ္းျခံဳသျဖင့္ ....ဤပုံကားေလးတြင္ အဝါေရာင္ေလးမ်ားက စိုးမိုးထားခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ဤမွ်ၾကည္နူးဖြယ္ရာ ပန္းခ်ီကားေလးသည္ ``ဘနာနား ရီပတ္ဘလစ္``အမည္ရ ခရီးသြားမဂၢဇင္းတစ္ခု ျဖစ္ပုံရသည့္ စာေစာင္မ်က္နွာဖုံးအျဖစ္ ၁၉၀၀ စတင္စနွစ္မ်ားက ေပၚထြက္လာခဲ့ေပသည္။ ...လြတ္လပ္ျခင္း၊ ျငိမ္းခ်မ္းျခင္း၊ တန္းတူျခင္းနွင့္မေသြ....ဒါတို႔ေျပ....ဆိုသည့္အတိုင္း ျမန္မာ့သာယာဝေျပာမႈကို အသစ္တဖန္ ဖန္တီးရန္ ဤပုံကားေလးကို ၾကည့္ရင္းမွ ကၽြနု္ပ္တို႔သည္ကားဆိုလွ်င္ ခံစားမႈရသ အဝဝ ရရွိလာသလို ယူဆရပါေၾကာင္း။

မႏၱေလးနန္းေတာ္ အေနာက္တံခါး(၁၉၃၀ နွစ္မ်ာ

`ဆြမ္းခံခ်ိန္(၁၉၀၀ နွစ္မ်ား)

ဗိတိန္ အနုပညာ။
နဲလ္ ပါဆန္စ္၏
``ဆြမ္းခံခ်ိန္(၁၉၀၀ နွစ္မ်ား)``......အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။
မဒီတို႔ ရြာကေလးသို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည့္ .....နဲလ္သည္ ထိုျမစ္ေဘးေက်းရြာနွင့္ အနီးအနားက ေရေျမေတာေတာင္စိမ္းစိမ္း၊ လွပေသာ လယ္ကြင္းမ်ား၊ ေစတီဘုရားေလးမ်ားတြင္ ၾကည္နူးနွစ္ျခိဳက္ခဲ့ရုံမွ်မက ....ထိုရြာသူေလး မဒီ၊ ျပီးေတာ့ သူမ၏ ေမာင္ေလး စံဖဲ၊ ေရာင္းရင္းေလး ကိုဆစ္တို႔ကိုပါ ခ်စ္ခင္ခဲ့ကာ သူတို႔၏ ေဆာ့ကစားၾက၊ ...ရြာတြင္ က်င္းပသည့္ အကျပိဳင္ပြဲဝင္ၾက...စသည့္ ကေလးတို႔၏ လႈပ္ရွားမႈအစုစုကို ေလ့လာကာ ပုံၾကမ္းေတြအမ်ားၾကီး ေရးခဲ့၊ ....ျပီးေတာ့ အခုလို ေဆးေရာင္စုံ ပန္းခ်ီမ်ားနွင့္ တကြ မဒီတို႔ရြာကေလးဆိုင္ရာ မွတ္တမ္းမ်ားကိုလည္း ေအားထုတ္ပါးထုတ္ ေရးသားခဲ့ေပသည္။ နဲလ္၏ ပုံကားနွစ္ခ်ပ္ကို ကၽြနု္ပ္တို႔ မ်ားမၾကာမီက ကၽြန္ပ္တို႔ တင္ဆက္ခဲ့ျပီးျဖစ္ရာတြင္ ဤအပိုင္း-၃ ပုံကားေလးကေတာ့ ``ဆြမ္းခံခ်ိန္``...ဟူ၍ အမည္တြင္ခဲ့ေလေတာ့၏။ ငယ္ရြယ္ေသာ ကိုဆစ္ေလးသည္ မဒီတို႔နွင့္ ေျပးလႊားေဆာ့ကစားဘက္ျဖစ္၍ .....သူသည္ တစိတ္တပိုင္းအားျဖင့္ ရြာဦးဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းက ေမာင္ေက်ာင္းသားေလးတစ္ဦးလည္းျဖစ္ေပသည္။ ေမာင္ေက်ာင္းသားေလးတို႔၏ ဘာသာဘာဝ ေက်ာင္းေတာ္၏ ေဝယ်ာဝစၥရြက္ေဆာင္ရျမဲျဖစ္သည့္အတိုင္း ....ဦးပဥၥင္းနွင့္ ကိုရင္ေလးမ်ား နံနက္ခ်ိန္ခါ ဆြမ္းခံထြက္လွ်င္ ေဖာ္ျပပါအတိုင္း ဤကိုဆစ္တို႔သည္ ဆြမ္းေတာ္အုပ္ကိုလည္း ဆိုင္ထမ္းျဖင့္ ထမ္းကာ အတူလိုက္ပါၾကရျပန္ေလသည္။ နဲလ္၏ ခ်စ္စရာေကာင္းေသာ ပန္းခ်ီလက္ရာမ်ား၏ ထုံးစံအတိုင္း .........ဤပုံကားေလးတြင္လည္း ျမတ္နိုးဖြယ္ရာအေရာင္ေလးမ်ား၊ ထိုစဥ္ကာလ ျငိမ္သက္ေအးခ်မ္းေသာ ျမန္မာ့မူဟန္ဓေလးစရိုက္ေလးကိုပါ သရုပ္တင္ထားခဲ့ေလရာတြင္ ...သင္တစ္ေယာက္လည္း ဤပုံကားေလးတြင္ တစုံတရာ ေက်နပ္နွစ္သက္မည္...ဟု ကၽြနု္ပ္တို႔ ယုံၾကည္ေနမိေပသည္။ — with

ဗိတိန္ အနုပညာ။ နဲလ္ ပါဆင္စ္၏ ``မဒီနွင့္ မမီ(၁၉၀၀ နွစ္မ်ား)``....အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။

ဗိတိန္ အနုပညာ။
နဲလ္ ပါဆင္စ္၏
``မဒီနွင့္ မမီ(၁၉၀၀ နွစ္မ်ား)``....အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။
နဲလ္သည္ .....ဤမဒီေလးတို႔ရြာတြင္ အေတာ္အတန္ စတည္းခ် ေနခဲ့ပုံရ၍ .....မဒီ၊ သူ၏ ေမာင္ကေလး စံဖဲ.....၊ ျပီးေတာ့ ....မဒီတို႔မိသားစုအေၾကာင္းကို ပုံၾကမ္းမ်ားစြာ ေရးထုတ္ခဲ့ေပသည္။ မဒီကို နဲလ္တစ္ေယာက္ စတင္ေတြ႔ဖူးစဥ္က သုံးနွစ္သမီးေလးမွ်သာ ရွိေသးပုံ၊ မိခင္က ညစာအတြက္ ခ်က္ျပဳတ္ထားသည့္ ထမင္းအိုးကို ေခြးေလးတေကာင္ လာခိုးစား၍ ....သူမက လက္ကေလးေျမွာက္ကာ ေမာင္းထုတ္ေနသည့္အေၾကာင္း.....ယခင္တင္ဆက္မႈတစ္ခုတြင္ ကၽြနု္ပ္တို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ေလ၏။ .....မဒီ၏ ဖခင္သည္ ေလွၾကီးတစီးျဖင့္ ဆန္ေတြ၊ စပါးေတြ အျပည့္တင္ျပီး ရန္ကုန္ေရႊျမိဳ႔ေတာ္ၾကီးဆီသို႔ ကုန္ေရာင္းသြားပုံ၊ ......သူမသည္ ေမာင္ကေလး စံဖဲကို ေခၚ၍ ျမစ္ဆိပ္သို႔ သြားေရာက္ကာ ညေနတိုင္း ေမြးဖခင္ၾကီး၏ ေလွၾကီး ျပန္အလာကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနတတ္ၾကပုံ၊ တစ္ညေန မဒီ၏ ဖခင္ ျပန္ေရာက္လာသည့္အခါ .....ရန္ကုန္အျပန္ မဒီအတြက္ လက္ေဆာင္အျဖစ္ လွပေသာ ေငြထည္လက္ဝတ္ရတနာေလးပါလာ၍ သူမ သိပ္ကို ေပ်ာ္ခဲ့ရပုံ၊ ျပီးေတာ့ ....ထိုေငြထည္ေလးကို ရြာက မိန္းကေလးမ်ား ယိမ္းအကျပိဳင္ပြဲတြင္ .....မဒီဆင္ယင္သြားခဲ့ပုံ...စသည္ျဖင့္ နဲလ္က အေသးစိတ္ ရွင္းခ်က္ထုတ္ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ဤပုံကားေလးကေတာ့ ထိုယိမ္းျပိဳင္ပြဲအျပီး ျမင္ေတြ႔ရသည့္ မဒီနွင့္ သူမ၏ ေရာင္းရင္းမေလး မမီတို႔၏ ပုံရိပ္ကို ေရးျခယ္ထားျခင္းျဖစ္ေလရာတြင္ ...ဥေရာပ ေရွးလက္ရာ ေရာင္စုံပုံကားေလးတစ္ခ်ပ္ကို တင္ဆက္ရာဝယ္ မိတ္ေဆြမ်ား ေက်နပ္နွစ္သက္ၾကမည္...ဟု ေမွ်ာ္လင့္မိပါေၾကာင္း။

အေနာက္တိုင္း အနုပညာ။ ရွဲလ္ဒန္း ဝီလ်မ္၏ ``ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္(၁၉၀၆)``.....အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။

အေနာက္တိုင္း အနုပညာ။
ရွဲလ္ဒန္း ဝီလ်မ္၏
``ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္(၁၉၀၆)``.....အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။
လြန္ေလျပီးေသာ အတိတ္ကာလ ``Once Upon A Time......``အေၾကာင္းအရာေလးမ်ားအေၾကာင္း ေျပာျပသည့္အခါတိုင္း ကၽြန္ုပ္တို႔သည္ ....``အခ်ိန္သည္ ေနွးေကြးစြာ ေရြ႕သြားေနစဥ္တုန္းက.....``ဟူေသာ စာသားေလးမ်ားျဖင့္ ညႊန္းျပဳေလ့ရွိရာတြင္ ......လူတိုင္းလိုလိုပင္ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္မႈျဖင့္ နွစ္သိမ့္ေက်နပ္ေနနိုင္ခဲ့ေသာ ထိုစဥ္ကာလ၊ ျမန္မာ့သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုရာတြင္လည္း ....ျမစ္ေရေတြက ၾကည္လင္သန္႔ရွင္း၊ ေတာေတြက ထူထဲေနခဲ့ၾကကာ ေက်းငွက္နွင့္ ေတာရိုင္း တိရိစၦာန္ေလးမ်ား အစုံအလင္၊ ......လယ္သမား၊ ေလွသမားမ်ားသည္လည္း ရိုးသားစြာ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ရင္း ကုသိုလ္ဒါန ျပဳနိုင္၊ ....ဤသို႔ေသာ ေခတ္ကာလအေနအထားတြင္ ေစတီဘုရားေက်ာင္းကန္မ်ားဝယ္ ရႈခင္းပသာဒ၊ ျငိမ္သက္ေအးခ်မ္းမႈ....ဟူသည္ အျပည့္အဝရွိေနခဲ့မည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။ ေရေဆးလက္ရာျဖစ္သည့္ ဤပုံကားေလးသည္ .....ျမဴအျပာပါးပါးနွင့္ တစ္ညေန၊ ထန္းပင္အုပ္ေလးမ်ားမွ ေလတိုးသံ၊ ဇရပ္တန္ေဆာင္းေလးမ်ား၏ သက္ျငိမ္ျခင္း အလွ၊ ....ေျပာေနစရာပင္မလိုသည့္ ``ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္``၏ ေရႊေရာင္ဝင္းပ ခန္႔ထည္ေသာ အဆင္းသ႑ာန္၊ .....ဤအနီးအနား ၾကည့္ျမင္တိုင္၊ စမ္းေခ်ာင္းရြာေလးမွ လာေရာက္သည့္ ဘုရားဖူးမ်ားကလည္း ...အပူအပင္ကင္းကင္းနွင့္ ေစတီေတာ္အား ဖူးေျမာ္ၾကည္ညိဳလ်က္ရွိေနခဲ့ၾကေပသည္။ သို႔ႏွင့္ လက္ရာေျမာက္၍ ခ်စ္ျမတ္နိုးဖြယ္ရာ .......ဥေရာပေရွးလက္ရာ၊ ....ရွဲလ္ဒန္း၏ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ ပုံရိပ္ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္အား မိတ္ေဆြမ်ား နွစ္သက္ခံစားနိုင္ရန္ ကၽြနု္ပ္တို႔ စီစဥ္တင္ဆက္လိုက္ရေပသည္။

`ျမန္မာျပည္က အဘိုးအို(၁၉၄၀ နွစ္မ်ား)

အေမရိကန္ အနုပညာ။
ဝီလ်မ္ စမစ္၏
``ျမန္မာျပည္က အဘိုးအို(၁၉၄၀ နွစ္မ်ား)``...အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။
``အေဖၾကီးတီးတဲ့ ေရႊေၾကးစည္``...ဟုဆိုေသာ ေရွးဓာတ္ျပား သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ကို ကၽြနု္ပ္တို႔လိုပင္ သင္လည္း သတိတရရွိေစနိုင္ေသာ ဤပုံၾကမ္းပန္းခ်ီကားကိုေရးဆြဲခဲ့သည့္ ....ဝီလ်မ္သည္ ဒုတိယကမၻာစစ္ၾကီးအတြင္းက စကက္ခ်္စာအုပ္နွင့္ ပန္းခ်ီကိရိယာတန္ဆာပလာမ်ား အသင့္ယူေဆာင္ကာ ျမန္မာျပည္အပါအဝင္ တရုတ္၊ ဂ်ပန္...စသည့္ အေရွ႕ဖ်ားနိုင္ငံမ်ားဆီသို႔ ခရီးထြက္ခဲ့သူ ျဖစ္ေလေတာ့သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ အိုဟိုင္ယိုျပည္နယ္သားတစ္ဦးျဖစ္သူ ဝီလ်မ္သည္ ၁၉၃၂- ၃၆ တြင္ တိုလဲဒိုျမိဳ႕က ``သီအိုဒို ကီးန္ အနုပညာေက်ာင္း``နွင့္ ၁၉၃၆-၃၈ တြင္ ``တိုလဲဒို တကၠသိုလ္``တြင္ ပညာဆည္းပူးခဲ့သူျဖစ္ေပသည္။ သတင္းစာအသီးသီးတြင္ ပုံဆြဲဆရာအျဖစ္ တစ္နွစ္တာ အလုပ္လုပ္ခဲ့ျပီးေနာက္ သူသည္ နယူးေယာက္ေရႊျမိဳ႕ေတာ္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႔ျပီးသည့္ကာလ ``ဂရင္း စင္ထရယ္အနုပညာေက်ာင္း(၁၉၄၂- ၄၃)``တြင္ ပန္းခ်ီပညာညႊန္ၾကားသူတစ္ဦး အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ကာ ......သူသည္ကားဆိုလွ်င္ ကမၻာ့အထင္ကရ ``ဂ်ဳန္း မီရို``....``ဘင္ ရွန္``တို႔နွင့္ ေရာင္းရင္းမိတ္ေဆြ၊ ယူနက္စကိုလက္ေအာက္ခံျဖစ္သည့္ ``အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အနုပညာအဖြဲ႔``၏ နာယက၊ ထို႔ျပင္ ဝီလ်မ္သည္ ``အေမရိကန္ ေရေဆးပန္းခ်ီအဖြဲ႔``၏ အၾကီးအကဲတစ္ဦးလည္း ျဖစ္ခဲ့ေလ၏။ ....ျမန္မာျပည္သို႔ သူလာေရာက္သည့္ စစ္အတြင္းခရီးစဥ္သည္ ၾကမ္းတမ္းခက္ထန္ေနသည္မွာ ေသခ်ာလွေလရာတြင္ အဆိုပါျဖစ္စဥ္မ်ားနွင့္ ကြဲျပားစြာ ...သာယာသံကို တီးခတ္ေနေသာ ျမန္မာအဘိုးအိုတစ္ဦး၏ ပုံရိပ္ကို သူ ေရးျခယ္ရာတြင္ ``ျငိမ္းခ်မ္းေရးခံစားမႈ``တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ပါဝင္ပတ္သက္ေနမည္...ဟု ကၽြနု္ပ္တို႔က ထင္ျမင္ယူဆမိပါေၾကာင္း။

`မႏၱေလး နန္းေတာ္(၂၀၀၉)

ကေနဒါ အနုပညာ။
ေဒးဗစ္ ေရာဘတ္၏
``မႏၱေလး နန္းေတာ္(၂၀၀၉)``....အမည္ရ ပန္းခ်ီကား။
၁၈၇၀ နွစ္မ်ား....ေတာင္သမန္ ေရႊအင္းက ေဆာ္ခဲ့သည့္ ေလညင္းသည္ ယေန႔တိုင္ တိုက္ခတ္လ်က္ရွိကာ ....ကမၻာေပၚက အေကာင္းဆုံး ရႈေမွ်ာ္ခင္းမ်ားထဲက ထိပ္တန္းမွာရွိေနသည္....ဟု ေရွးမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ပါရွိခဲ့သည့္ ``မႏၱေလး``သည္လည္း ကမၻာေပၚက လူသူအမ်ားကို ယေန႔တိုင္ ဆြဲေဆာာင္နိုင္ဆဲျဖစ္ေၾကာင္းကို မၾကာမီနွစ္မ်ားကမွ ေရးဆြဲခဲ့သည့္ အေနာက္တိုင္းလက္ရာ ဤပုံကားေလးက သက္ေသျပေနေလေတာ့၏။ ကေနဒါအနုပညာသမား ေဒးဗစ္သည္ကားဆိုလွ်င္ ....စာေရးဆရာနွင့္ ပန္းခ်ီဆရာတစ္ဦး၊ စာေပအမ်ိဳးမ်ိဳးအေထြေထြကို သူ ေရးသားေနသကဲ့သို႔ ....ပန္းခ်ီမႈတြင္လည္း အက္ဘ္စထရက္၊ ဆာရီယယ္လစ္ဇင္....စသည္ျဖင့္ အာရုံေပၚရာအတိုင္း ေရးဆြဲတတ္သူတစ္ဦး ျဖစ္ေလသည္။ ဤပုံကားတြင္ ေရွးေဟာင္းအနီေရာင္သည္ တစ္ကားလုံးကို လႊမ္းမိုးထားသည္မွာ သိသာလွ၍ ...ဟိုစဥ္အတိတ္နွစ္မ်ားဆီက ရတနာပူရ၏ အခ်ဳပ္အျခာအဏာ ဗဟိုခ်က္ျဖစ္သည္ကို ပုံရိပ္ေဖာ္လိုျခင္း ျဖစ္နိုင္မည္၊ ....သို႔မဟုတ္ ပုံမွန္ျမင္ေတြ႔ေနက် လွပေသာ ေနအနီသည္ ဤပုံကားကို သူေရးဆြဲေနသည့္ ၂၀၀၉၊ ေအာက္တိုဘာ၏ တစ္ညေနခင္းတြင္ အနီရဲရဲ ဆည္းဆာ ကဲ့သို႔ ပိုမိုျဖစ္ေနေစေလသလား...၊ ဤအခ်က္မ်ားသည္ အဆိုပါဆရာသမား ေဒးဗစ္မွသာ ေသခ်ာစြာ ရွင္းျပနိုင္မည္ျဖစ္ရာတြင္ ....ကေနဒါအနုပညာတစ္ရပ္အား ပန္းခ်ီျမတ္နိုးသူ သင္ ျမည္းစမ္းနိုင္ရန္အလို႔ငွာ ကၽြနု္ပ္တို႔ စီစဥ္တင္ဆက္လိုက္ပါေၾကာင္း။